Doğada geçireceğiniz bir
anlık maceralarınızın başarılı olması ve yaşamsal riskleri en aza
indirebilmeniz için, doğada yön bulma konusunda uzmanlaşmanız ve bilgi sahibi
olmanız gerekmektedir.
Yeterli bilgi altyapısı olmadan ve doğa bilgisi deneyimi
kazanmadan çıkacağınız doğa yolculukları ve bireysel doğa
yürüyüşlerinizde sıkıntılı anlar yaşayabilirsiniz.
Her ne kadar doğa bilgisine
sahip olsanız da doğada yön bulabilmek için elinizin altında bir haritanın da
bulunması ve harita okuyabilme bilgisine de sahip olmanız gerekecek. Bu
konudaki bilgilenmeye destek olmak için sizlerle birkaç tanımın açılımını
yapalım ve başlayalım istedik:
Oryantasyon,
Dünya üzerindeki kesin pozisyonunuza karar verme bilimidir. Harita-Pusula,
altimetre
ve GPS kullanma bilgisi gerektirir.
NEVİGASYON (Yön Bulma) :
Hedef noktaları tespit etme ve belirlenen bu noktalara kendinizi
doğru şekilde ve doğru yönde ilerletme bilimidir. Nevigasyon da Harita-pusula
ve diğer teknik araç gereçleri kullanma becerisi gerektirir.
ROTA BULMA :
Ekibin malzeme ve becerilerine uygun olan en elverişli yolu
seçmek izlemek sanatıdır. İyi bir rota bulucu olmak için, araziye yatkınlık,
deneyim, iç güdü ve iyi yargılama becerilerine sahip olmak gerekir.
HAZIRLIK :
Rota bulma işlemi evde başlar. Kapıdan çıkmadan önce gideceğiniz
yer ve yörenin adını bilmek kadar, oraya nasıl ulaşılabileceğinizi de bilmeniz
gerekir. Her programda, bir rehberiniz olsa bile, o programı sanki siz
düzenliyormuş gibi hazırlık yapmalısınız. Ekibinizin içindeki her bir kişi, doğada
yön bulmayı bilmeli, ekibin nerelerden geçtiğini, nerede olduğunu ve nereye
ulaşması gerektiğini anlayabilmelidir. Bu bilgiler acil bir durumda her bireyin
tek başına geriye dönebilmesi için gereklidir. Daha sırt çantanızı sırtınıza
almadan, rotanızın zihinsel bir görüntüsüne sahip olmalısınız.
Tecrübenizle, edindiğiniz tüm bilgi ve kaynakların yardımıyla, araziden en iyi şekilde ve kendi lehinize nasıl yararlanabileceğinizi çıkartabilirsiniz. Sık ve dikenli çalılara girmemek için su yataklarını izlemekten kaçının. Yamaçların üst kısımlarını ve sırt hatlarını kullanın.
Faaliyet rotanız ile ilgili tüm bilgileri, önceden aynı rotayı
kullanan arkadaşlarınızdan edinebilirsiniz. Belirgin işaretleri ve kavşak
noktalarını, rota üzerindeki olası tehlikeleri, su kaynakları ve kamp
alanlarını harita üzerinde işaretleyin. Rota hakkında yeterli bilginiz yoksa
grup olarak girmeden önce mutlak surette keşif turları yapın. Her şeyden
önemlisi rotaya girerken hava durumu, ekip üyelerinin becerileri ve mevsimsel
özelliklere uygun malzeme seçimi gibi bir dizi faktörü de göz önünde
bulundurmalısınız.
En basit dönüş rotası genellikle gidiş rotanızdır. Eğer başka bir yönden inmeyi planladıysanız, bu durum, daha da dikkatli bir hazırlık yapmanızı gerektirecektir. Faaliyet öncesinde ilgili yerlerden, yol ve patika bilgileri, geçişe kapatılmış yerleri, uyulması zorunlu olan kuralları, kamp yapmak için gerekli izinleri almış olmalısınız.
En basit dönüş rotası genellikle gidiş rotanızdır. Eğer başka bir yönden inmeyi planladıysanız, bu durum, daha da dikkatli bir hazırlık yapmanızı gerektirecektir. Faaliyet öncesinde ilgili yerlerden, yol ve patika bilgileri, geçişe kapatılmış yerleri, uyulması zorunlu olan kuralları, kamp yapmak için gerekli izinleri almış olmalısınız.
Hiçbir faaliyete, haritasız veya rota hakkında bilgi
edinebilecek kadar harita okuma bilgisi olmadan çıkmamalısınız. Haritanın basım
tarihinin yeni olması çok önemlidir. Basım tarihi eski olan haritalarda,
yollarda, patikalarda ve diğer özelliklerde son değişiklikler belirgin
olmayabilir.
TOPOGRAFİK HARİTALAR :
Yerküremizin çevresindeki
mesafe “derece” olarak adlandırılan 360 eşit birime ayrılmıştır. Doğu ya da
batıya doğru yapılacak her ölçüm” MERIDYEN / BOYLAM ”,Kuzey ya da Güneye doğru
yapılacak bir ölçüm de “PARALEL / ENLEM ” olarak tanımlanır. BOYLAMLARIN
başlangıcı, yani “0” noktası İngiltere’ deki Greenwich dir ve hem doğu hem
batıya doğru 180 er derece gider. ENLEMLERIN başlangıç “0” noktası ise Ekvator
çizgisi olup, hem kuzey hem de güneye doğru 90 ar derece uzanır.
Dünya, iki ucundan, yani kutuplardan hafifçe basık bir küre biçimindedir. Bu küre üzerindeki herhangi bir yerin konumunu belirlemek için, kürenin paralel ve meridyen denilen çemberlerle hayalî olarak bölünmesi düşünüldü: bu çemberlerin kesişme noktaları yer tayininde büyük rol oynar.
PARALELLER VE ENLEM
Dünya, iki ucundan, yani kutuplardan hafifçe basık bir küre biçimindedir. Bu küre üzerindeki herhangi bir yerin konumunu belirlemek için, kürenin paralel ve meridyen denilen çemberlerle hayalî olarak bölünmesi düşünüldü: bu çemberlerin kesişme noktaları yer tayininde büyük rol oynar.
PARALELLER VE ENLEM
Ekvator Dünya'yı, Güney Yarımküre ve Kuzey Yarımküre olmak üzere
iki eşit bölüme ayıran hayalî bir dairedir. Paraleller, ekvator düzlemine
«paralel» dairelerdir. Paralel dairelerin birbirine uzaklığı 111 kilometredir,
uzunlukları ise, Dünya küre biçiminde olduğundan eşit değildir. Bu paralellerin
en büyüğü olan ekvatorun uzunluğu 40076 kilometredir, kutuplarda ise paraleller
sıfıra indirgenmiş birer noktadır. Kuzeye doğru 90, güneye doğru 90 paralel
vardır. Bunlar ekvatorda sıfır ve kutuplarda 90 derece olmak üzere enlemi ölçmeğe
yarar. Örneğin 42 derece kuzey enleminde bulunan Sinop ekvator ile Kuzey Kutbu
arasında aşağı yukarı yarı yoldadır.
MERİDYENLER VE BOYLAM
Kutuplardan geçen daireler ise meridyenleri meydana getirir.
Bunların uzunluğu değişmez ve ekvator çevresiyle hemen hemen eşittir.
Aralarındaki uzaklık ekvatorda ve kutuplar yakınında farklıdır.
Meridyenler, boylamı ölçmeğe yarar. Bunun için, İngiltere'de, ünlü gözlemevinin bulunduğu Greenwich'ten geçen meridyen başlangıç alınmıştır. Greenwich meridyeni üzerinde boylam sıfır derecedir. Öteki meridyenlere de batıya doğru 0'dan 180'e ve doğuya doğru da gene 0'dan 180'e kadar numara verilmiştir.
Meridyenler, boylamı ölçmeğe yarar. Bunun için, İngiltere'de, ünlü gözlemevinin bulunduğu Greenwich'ten geçen meridyen başlangıç alınmıştır. Greenwich meridyeni üzerinde boylam sıfır derecedir. Öteki meridyenlere de batıya doğru 0'dan 180'e ve doğuya doğru da gene 0'dan 180'e kadar numara verilmiştir.
Haritadaki “ ölçek “,haritadaki ölçüm ile, gerçek boyutlar
arasındaki orantıdır. Mesela 1:25.000 ölçekli bir haritada her hangi bir
ölçü,dünya yüzeyinde 25.000 kez daha büyüktür. Ölçekler haritanın alt
kısımlarında gösterilir.
HARİTALARDA RENKLERİN ANLAMI :
Kırmızı : Ana yollar ve arazi
bilgileri
Mavi : Nehir, göl, su kaynağı, şelale veya suyla ilgili diğer
özellikleri
Siyah : Ara yollar ,patikalar, demiryolları, binalar, sabit
noktalar, enlem ve boylamlar ,UTM koordinat ve çizgilerini
Yeşil: Düz yeşil, Ormanlık bölgeyi, benekli yeşil ise
çalılıkları belirtir.
Beyaz: haritanın basıldığı kağıdın rengidir. araziye göre
değişik anlamlara gelebilir.
Mavi eşyükselti eğrileri ile BEYAZ : Bir buzulu veya kalıcı kar
alanını işaret eder. Buzul ve kalıcı kar alanlarının eş yükselti eğrileri,
kenarları kesik mavi çizgilerle gösterilen düz mavidir.
Kahverengi eş yükselti eğrileri ile BEYAZ: Ormansız yüksek
dağlık arazi, kayalık ve heyelan alanları, çığ kulvarları veya düzlükleri
Kahverengi : Eş yükselti eğrileri ve yükseklikleri temsil eder.(
Kalıcı Kar alanları ve buzullar hariç )
Mor : Var olan bir haritanın bir kısmının yeniden düzenlenmesini
belirtir.
Daha fazla bilgi için tıklayın